Адкрыццё [Уладзімір Някляеў] (fb2) читать постранично


 [Настройки текста]  [Cбросить фильтры]

Уладзімір Някляеў АДКРЫЦЦЁ


Падрыхтаванае на падставе: Уладзімір Някляеў, Адкрыццё: Вершы — Мінск: Мастацкая літаратура, 1976. — 80 с., Першая кніга паэта


Рэдактар: Р. I. Варадулін


© OCR: Камунікат.org, 2010

© Інтэрнэт-версія: Камунікат.org, 2010


* * *


Ты воблакам плыла...
Рукамі не дастаць...
Свяцілася ледзь-ледзь над рэчкай і над борам.
Ад слоў маіх плыла, што я сказаў учора,
Да слоў маіх плыла, што заўтра меў сказаць.
Ты воблакам плыла...
Над трапяткой зямлёй...
Між вокладкамі дзён наступных і мінулых
Мы дзіўную з табой старонку адгарнулі:
«Дзень вашай цішыні» — напісана на ёй.

СТУДНЯ


Глыбока ў студні боўтнецца вядро...
Затархаціць пашчэпаная корба...
Адзін глыток — і існуе дабро,
I жыць на свеце хораша і добра.
Абуджан зрок: мільгне птушыны цень...
I слых: у ліпах пчолы зноў шчыруюць...
У жоўты жвір сцякае з рук струмень,
I на вадзе каменьчыкі танцуюць.

* * *


У пару лістапада, калі загарацца лясы
I гараць, не згараюць, а толькі прасторна святлеюць,
Недарэчнай здаецца самотная зелень сасны,
I шкада гэтых дрэў, што не хочуць згараць і не ўмеюць.
Але ў снежні, калі голым веццем бярозы звіняць,
Разумееш, якім недарэчным было шкадаванне,—
У знямеласці белай спакойныя сосны гараць,
I на вечны агонь іх да новай вясны спадзяванне

* * *


Густая вераснёўская раса.
Світання пошум над празрыстым садам...
Які ў душы спакой пад лістападам,
Якая невыказная краса!
Антонаўскія яблыкі ў траву
З галін цяжарных ападаюць глуха,
I светлы, нібы німб святога духа,
Асенні водар кружыць галаву...
Але, які ні доўгі гэты час,
Яго мне непазбежна не хапае.
I вось мяне жанчына сустракае,
I лістапад не закранае нас.
I я не разумею, што са мной.
Яна ў мяне ўглядаецца цнатліва:
— Ці ж гэта справядліва быць адной?..
— Вядома,— я кажу ,— несправядліва...
I рукі яе плачуць на плячах,
I валасы шапочуць збажыною...
I зноў я не згадаю, што са мною,
I толькі ўспамінаю па начах,
Як водарам кружыла галаву,
Як паступова росы халадалі,
Быў верасень, і глуха ападалі
Антонаўскія яблыкі ў траву.

САД НА СКРЫЖАВАННІ


Натрасі мне яблыкаў, мама, з той маладой яблыні, што расце ў нашым садзе шостая ад дарогі.

Чыстыя мае лісты.
Мае м а р ы і жаданні.
Быццам сад на скрыжаванні,
Нечаканы і густы.
Я блукаў, мая мама, па аснежаных далях паўночных, дзе не бачыў ні яблынь, а часам ні нават дарог, і начамі мне сніліся ранкі над рэчкай Гярвяткай і ў восеньскім садзе, маладым нашым садзе, баваўняныя, цёплыя, бы малако, туманы.

I ўтрапёна, у здзіўленні
Я глядзеў за далягляд:
На пажарышчах, каменнях,
Скуль т ам сад?!
Мне шчаку казыталі галінкі той яблыні, мама, і ў далонь маю — росны! — падаў яблык — празрысты да самых зярнят! Я шчаслівы быў, мама! Я дзяліўся з сябрамі ім, мама! Я дагэтуль не ведаў, што з сябрамі дзяліцца можна так успамінамі, каб хрумсцелі, як яблык, яны.

З чатырох канцоў Зямлі,
З чатырох дарог сусвету
Я вяртаўся ў светлы гэты
Сад, як яблыні цвілі.
А штодзень на зямлі мы нялёгкай займаліся справай, і — далёка — у кожнага быў свой сад, быў свой лес ці рака, і ў кожнага — мама, а ў каго й не было ўжо мамы,— усё роўна, здавалася, мама жыла яшчэ, мама была.

А пасля
З краёў, дзе Мекку,
Неразумны, я шукаў,
Я вяртаўся...
Чалавека
Я у садзе сустракаў.
Людзі дрэвам падобныя. Тым, што людзі і дрэвы смяротныя, а галоўнае, тым, што карэнні — у роднай навечна зямлі! Людзі — птушкам і рыбам, дрэвы — к веткам і травам падобныя, мы, жывыя, падобныя — усяму, што жыло і жыве.

I пытаў я Чалавека:
— Хто такі ты? Хто такі?
Што, скажы, мы ўсе спрадвеку?
Можа, мы — вартаўнікі?
I — адзінае семя, што з бяздоння вякоў прарастае: людзі, дрэвы і кветкі, птушкі, рыбы, звяры,— мы — спляценнем карэнняў, намаганнямі рук, намаганнямі крыл, плаўнікоў і галін,