Песьні-жальбы [Якуб Колас] (fb2) читать постранично, страница - 2


 [Настройки текста]  [Cбросить фильтры]

твой плёс!
Ігрушы старыя,
Што ў жыце шумяць,
Зялёныя межы,
Далёкую гладзь.
Люблю я дарогі,
Што леглі між гор,
Ўнізе пад гарою
Ручча разгавор.
Люблю я узгоркі,
I насып-курган,
I сіняй далечы
Празрысты туман…
Люблю пазіраць я
На поле вясной,
Як ветрык жартліва
Плыве збажыной.
Калышацца жыта,
Радамі бяжыць,
А хваля паветра
Дрыжыць і дрыжыць…
Люблю я прывольле
Шырокіх палёў,
Зялёнае мора
Буйных каласоў.

Усход сонца


На усходзе неба грае
Пераліўным блескам,
Сыпле золата над гаем
I над пералескам.
Чуць-чуць дрогне, праліецца
Чырвань на усходзе —
Гэта неба усьміхнецца
Людзям і прыродзе.
Сьмех адказны, сьмех шчасьлівы
Ходзіць на пагорках.
Час сьвітаньня — час зычлівы…
Гаснуць, нікнуць зоркі.
Шырай, шырай зараніца
Разьнімае крыльле,
Нібы пожар б’е крыніцай
Там, на небасхіле.
Сноп праменьняў, пышна ўзьняты,
Сее бляск-чырвонцы —
Гэта неба сьцеле шаты
На дарогу сонцу.
Над палямі мрок прарваўся,
Па нізах расплыўся,
Лес туманам заснаваўся,
Луг расой абмыўся.
Агнявыя валаконцы
Ткуцца ў шоўк чырвоны —
Гэта хмаркі ладзяць сонцу
I дзяньку кароны.
Як прыемна пахне збожжа!
А вакол — спакойна!
Эх, як слаўна, як прыгожа,
Хораша, прыстойна!
I сабрала неба фарбы
Колераў дзівосных…
I дзе ёсьць такія скарбы
Гожства, сугалосься?!

Ноч


Між палёў шырокіх
Я адзін стаю,
Ахваціла ціша
Ўсю душу маю.
Ночанька мая ты,
Водблеск глыбіні!
Ты душу чаруеш
Сьпевам цішыні.
Многа ў гэтым сьпеве
Водгукаў жывых,
Іх ня зловіш вухам,
Чуеш сэрцам іх.
Ночанька мая ты,
Ціхі сон вясны!
Колькі зор на небе!
Як блішчаць яны!
Водблескам пажару
Неба край гарыць —
Там двурогі месяц
Выплыў з-за гары.
Ночанька мая ты,
Ціхая дума!
Не ахваціш вокам,
I тых слоў няма
Апісаць твой вобраз,
Хараство, спакой —
Толькі ў цябе ўнікнеш
Чуткаю душой.

Месяц


Ціха месяц адзінокі
Ходзіць ў небе над зямлёю.
Неразгаданы, далёкі,
Што ты бачыш пад сабою?
Бачыш сьлёзы ты людскія,
Як яны з расою льюцца,
А ў тумане думкі злыя
Горкім плачам аддаюцца;
Як бяз волі і бяз хлеба
Працавіты люд наш гнецца…
Кінь ты жальбу нашу ў неба —
Няхай неба ўскалыхнецца!

Хмары


Ціха калосься, схіліўшы галовы
      Шэўчуць у межах палёў;
Толькі ж ня слухае неба іх мовы —
      Жальбы ржаных калосоў.
Сіняе небо ўсё сонцэм заліто;
      Полудзень, вар, цішына.
Дожджыка просіць зялёнае жыто,
      Хочэ дажджу ярына.
Вот із-за леса далёка, далёка
      Хмарка на небо узыйшла;
Цёмная хмарка адна-адзінока
      Вышэй і вышэй паплыла.
Ніва заціхла, замерла; здаецца,
      Не скалыхнецца яна;
Змучэны колас ані пахінецца,
      Поўна надзей цішына.
Думае ніва: «Дожджык пакропіць,
      Смагу прагоніць палёў,
Цёмная хмарка краем хоць чэпіць
      Дзетак яе — каласоў».
Бедная ніва, знаць, Богам забыта —
      Дарма надзея была:
Спаленай нівы жаданьне нязбыто —
      Міма хмурынка прайшла.

Вецер


Ой ты, вецер неспакойны!
Дзьмеш ты безустанку,
Адну песьню нам сьпяваеш,
Адну баеш байку.
То заплачаш сіратою
Над убогай