Вусцішны пакой [Артур Игнатиус Конан Дойль] (fb2) читать постранично

Артур Конан Дойл Вусцішны пакой

Гасцёўня Мэйсанаў была дужа дзіўная. У адным куце яна была вельмі шыкоўна абстаўленая. Шырокія канапы, нізкія элегантныя крэслы, вытанчаныя статуэткі і дарагія парцьеры на дэкаратыўных металічных карнізах былі прыдатнай аблямоўкай для каханай жанчыны – гаспадыні гэтага дома. Мэйсан, малады, але заможны дзялок, не шкадаваў ні сілаў, ні грошай для любога жадання і капрызу сваёй прыўкраснай жонкі. І гэта было натуральна, бо яна шмат ад чаго адмовілася дзеля яго. Самая вядомая танцорка ў Францыі, гераіня дзесятку бурных раманаў, яна зраклася бляску і ўцехаў, каб раздзяліць лёс маладога амерыканца, чый аскетычны стыль жыцця так не супадаў з ейным. Усім сваім багаццем ён намагаўся кампенсаваць усе яе страты. Відаць, можна было падумаць, што з ягонага боку было б больш тактоўна не выстаўляць напаказ сваё багацце, а тым больш не афішаваць яго ў друку, але калі не зважаць на некаторыя асаблівыя рысы яго характару, ён паводзіў сябе, як муж, які ні на хвілю не пераставаў быць каханкам. Нават прысутнасць гледачоў не стала б перашкодай публічнаму выяўленню ягонай усёпаглынальнай жарсці.

Але пакой сапраўды быў дзіўны. Спачатку ён здаваўся звычайным, і толькі пры далейшым аглядзе можна было заўважыць яго злавеснасць. Там было ціха – вельмі ціха. Нават крокаў не было чуваць на гэтых дарагіх дыванах і цяжкіх кілімах. Змаганне, нават падзенне цела, было б зусім не чутно. А яшчэ пакой быў надзіва бясколерны, святло заўжды было прыглушанае. І не ўвесь ён быў абстаўлены з аднолькавым густам. Можна было падумаць, што малады банкір не лічачы выдаткаў марнаваў свае тысячы на гэты будуар, гэтую прыгожую скарбонку для яго бясцэннай каштоўнасці, і раптоўна спыніўся праз пагрозу банкруцтва. Пакой быў шыкоўны з таго боку, які выходзіў на вуліцу. Але ў дальнім куце ён быў пусты, амаль спартанскі, і адлюстроўваў густ хутчэй найвялікшага аскета, чым распешчанай жанчыны. Магчыма, таму яна прыходзіла сюды толькі на некалькі гадзін – часам на дзве, часам на чатыры, – але пакуль яна была тут, яна жыла поўным жыццём, і ў гэтым вусцішным пакоі Люсіль Мэйсан была зусім іншай і нават больш небяспечнай жанчынай, чым дзе-небудзь яшчэ.

Небяспечнай – менавіта так. Хто б засумняваўся ў гэтым, убачыўшы яе зграбную фігуру, калі гэтая жанчына ляжала на канапе на вялізнай мядзведжай шкуры. Яна абапіралася на правы локаць, рука падтрымлівала яе вытанчанае, але выразна акрэсленае падбароддзе, а вочы – вялікія і меланхалічныя, чароўныя, але няўмольныя – пільна ўзіраліся перад сабой з неадрыўнай увагай, у якой хавалася нешта жудаснае. Гэта быў павабны твар, мілы дзіцячы тварык, і ўсё ж Прырода пазначыла яго нейкай дзіўнай прысутнасцю д’ябла, што хаваўся ўнутры. Можна было заўважыць, што сабакі лякаюцца яе, а дзеці з плачам кідаюцца на ўцёкі ад яе пяшчоты. Ёсць інстынкты глыбейшыя за цвярозы розум.

У гэты дзень яна была чымсьці усхваляваная. У яе руцэ быў ліст, які яна чытала і перачытвала, злёгку зморшчыўшы броўкі і змрочна падцяўшы пекныя вусны. Раптам яна здрыганулася, і цень страху змякчыў кашэчую небяспеку, якою дыхала яе аблічча. Яна паднялася, абапершыся на руку і неадступна гледзячы на дзверы. Яна ўважліва прыслухалася – прыслухалася да чагосьці, што наводзіла на яе жах. Праз імгненне ўсмешка палёгкі зайграла на яе жывым твары. Затым з жахам у вачах яна запхнула ліст у ліф сукенкі. Яна ледзьве паспела зрабіць гэта, як адчыніліся дзверы і ў пакой жвава ўвайшоў малады чалавек. Гэта быў Арчы Мэйсан, яе муж – мужчына, дзеля якога яна ахвяравала сваёй еўрапейскай славай, мужчына, які цяпер быў перашкодай для яе новай захапляльнай прыгоды.

Амерыканцу было каля трыццаці гадоў, ён быў чыста паголены, атлетычнага целаскладу, апрануты ў выдатна пашыты вузкі касцюм, што падкрэсліваў яго зграбную паставу. Ён стаяў ля дзвярэй, склаўшы рукі і ўважліва ўглядаючыся ў сваю жонку, і калі б не жывыя вочы, яго прыгожы загарэлы твар хутчэй нагадваў бы маску. Яна ўсё яшчэ абапіралася на локаць, але цяпер яе вочы былі прыкаваныя да яго. Было нешта акрутнае ў гэтай маўклівай змене. Кожны дапытваў іншага, і кожны меркаваў, што адказ на яго пытанне быў пагібельны. Ён нібыта запытваў: “Што ты зрабіла?” Яна, у сваю чаргу, здавалася, казала: “Што ты ведаеш?” Урэшце ён увайшоў, сеў на мядзведжую шкуру каля яе, дакрануўся пальцамі да яе далікатнага вушка і павярнуў да сябе яе твар.

– Люсіль, – сказаў ён, – ты хочаш мяне атруціць?

Яна адхіснулася ад яго з жахам у вачах, спрабуючы запярэчыць. Яна была занадта ўсхваляваная, каб гаварыць, яна ўзмахвала рукамі, і вусны яе ўздрыгвалі ад здзіўлення і злосці. Яна паспрабавала ўстаць, але ён моцна схапіў яе за запясце. Ён паўтарыў пытанне, але гэтым разам ён уклаў у яго жудасны сэнс.

– Люсіль, чаму ты хочаш мяне атруціць?

– Ты звар’яцеў, Арчы! Звар’яцеў! – задыхалася яна.

Ад ягонага адказу кроў застыла ў яе жылах. З бледнымі, напаўраскрытымі вуснамі і белымі шчокамі, яна толькі і магла