Прывід вясны [Алесь Аркуш] (fb2) читать постранично


 [Настройки текста]  [Cбросить фильтры]

Алесь Аркуш





ПРЫВІД ВЯСНЫ

Вершы

КАТРЫНКА

Пяць мэлёдый катрынка сьпявае,


Толькі ведай — круці рукавятку.


Люд у скрыню да старца кідае


Неўміручага жыта зярняткі.


Грай катрынка,


Сьпявай безупынку.


Лес прачнуўся, дзе зараз палі —


Гонкіх дрэў загулі вершаліны.


Перасьпелі на сонцы маліны,


А ў цямрэчы яшчэ не цьвілі.


Грай катрынка,


Сьпявай безупынку.


Як дакладна чаргуюцца гукі —


Мэталёвая нудзіцца скрынка,


Спрацаваныя, ссохлыя рукі


Круцяць жыцьці ў тужлівай катрынцы.


Грай катрынка,


Сьпявай безупынку.


Гук мэлёдый, як позірк забыты,


Як вада зь ледзяшамі ў палонцы.


Люд кідае апошняе жыта,


А у скрыне ўсё роўна на донцы...


Грай катрынка...




АДБІТКІ

Люстэрка трымае да ночы адбіткі:


Рахманыя, ветлыя, хіжыя твары.


І маюць яны, нават самы някідкі,


Імёны свае, як расьліны ў гербарыі.



А ноччу адбіткі пакінуць люстэрка,


Пасыплюцца долу — заб’юцца ўтрапёна,


Як соліды важкія з бомкай манеркі, —


І профілі згубяць дазваньня імёны.




ЗІМОВЫЯ ЛІХТАРЫ

Навошта песьні ліхтарам?


Маўчаць усё жыцьцё гатовы.


Шпурляюць сьнегам фраярам


На голыя галовы.



Цікава ім глядзець на сьвет


Сьвятлом свайго накалу:


На рух машын, хаду кабет,


На цішыню квартала.




ЧОВЕН

Паміж хваляў човен чорны.


Ў рэчцы — чорная вада.


Не відаць на дне нічога —


Барада вадзяніка


Захінае дно старанна


І матляецца, як віж,


Таямніца дна схавана


Ад вачэй і рук паміж


Вечак ракавін замшэлых,


Хваляў чорнае ракі.


Ад вясла вакол цішэе


Сьпеў пудлівай асакі.


Рэчка сунецца няспынна,


Як у дрэве жыўны сок.


Човен лісьцікам з галіны


Ціха ляжа на пясок.




ЯШЧАРКА


Антону


У яшчаркі свае шляхі,


Свае таемныя сьцяжынкі,


Жыцьцё, схаванае ў імхі,


Пясок, каменьчыкі, сьцяблінкі.



Лісты, жыцьцё ў якіх усё, —


Штораньня на пяску ля ганка,


Як гіерогліфы Басё,


Як вершык хоку або танка.




* * *

Над пожняй плачуць правады,


Амаль галосяць.


Бэтонны слуп, як правадыр,


Выводзіць восень.



Іржышча захавае сьлед,


Сьняжок нібыта.


Сусьвет глядзіць вачмі камэт


На квадры жыта.




* * *


Данілу


пачнем спачатку


каб унікнуць канца



самы надзейны спосаб



гэта нават не вяртаньне


хутчэй адмысловы працяг



пазьней я пакажу табе


свае любімые мясьціны:


рачулку што блукае між пагоркаў


і заімшэлых вялікіх камянёў –


нібыта зачараваныя валадары


яны ахоўваюць велічнае навакольле



дрэвы тут шапочуць


без дапамогі ветру



усё гэта будзе тваё



бо нельга забраць у чалавека тое


што ён любіць



як нельга адабраць у неба


аблокі



кожны нараджае сваю любоў


але ёсьць тая любоў


якая нарадзіла цябе



не ў нас усё


але праз нас




* * *

А птушкі некуды далей ляцяць,


Як быццам не існуе крэўнае радзімы,


Як быццам не існуе нашае мясьціны,


А птушкі некуды далей ляцяць.



Нібы сваё адбалявалі дзьміны...


Ды цяжка вочы да нябёс узьняць, —


Там птушкі некуды далей ляцяць,


Як быццам не існуе крэўнае радзімы.




* * *

Сярод чаратоў


схавалася маленькае


гнязьдзечка


з адным яечкам


з іголкай