Прывід вясны [Алесь Аркуш] (fb2) читать постранично, страница - 2

зачараванай

усярэдзіне

так так

з той самай славутай іголкай

у якой жыцьцё цмока

захоўваецца

Дый што тут паробіш:

і балота шкада асушаць

і гняздо дратаваць

і яечка біць

РЫБАК

Шпурляў Ён блешню за аблокі

Наўмысна, — ды яму не шанцавала:

Вярталася зіхоткая прынада

Нішчымнаю. Але рыбак не наракаў

На нешчасьлівы лёс і не казаў,

Што зноў надвор’е не спрыяе:

Маўляў, бясконца дзьме вятрыска,

Халодна нават для душы.

Чатыры жнівеньскія тыдні

Ён адмысловую шпурляе блешню,

і кожная няўдача пакрысе

Надзеяй грэе стылую душу, —

І ўсё выразьней паўтараюць стомленыя

вочы:

Там, за аблокамі, драпежнікаў няма...

ПАГАНЯТЫ

Паганяты страху ня ведае —

Быдла гоніць празь гібельны лес,

Папярэджаны строга кабетамі —

Каб у навалач гэту ня ўлез.

Там зьвяры крыважэрных намераў —

Бескарысна прасіць літасьцівасьці.

Там зьвяры велічэзных памераў

І кіпцюрыстай д’яблавай хцівасьці.

Паганяты той чхаў са званіцы

На дзіцячыя байкі кабетаў,

Бо за лесам лугі й крыніцы,

Трэ пасьпець — покуль сонца й лета...

Кажуць людзі, і сёлета чулі

Паганятага пугу.

ЯБЛЫКІ

У неба яблыкі ўзьляталі,

А зь неба падалі каменьні.

І людзі з боскім утрапеньнем

Глыжы ў садох сваіх зьбіралі.

Яны дзівіліся, як дзеці,

Яны былі на сёмым небе:

— Гніляк няхай бы трапіў дзесьці...

— Відаць, падзейнічаў малебен.

Зімой дзівіліся нанова:

— Вось гэта, браткі, захаваньне,

А што цьвярдыя для ўжываньня —

То яблык сьпее адмыслова.

Чакаюць людзі — як умеюць, —

Калі ўжо яблыкі пасьпеюць.

НЕМАЎЛЯ

На сьнезе знайшлі немаўля —

У неба глядзіць і ня плача.

Далонька сьціскае імя —

Адзіную спадчыну.

Марозу яго не працяць,

І сьнег не пячэ халадэчай.

Гілі ўсьлед за сонцам ляцяць,

І бачыць іх толькі малеча.

Ніякіх ня ведае слоў,

Свабода — дзіцяці калыска.

Існуе ў сьвеце яно,

Як сьнег, як мароз, як вятрыска.

ДЭЛЕГАТ

Сто тысяч людзей дэлегата

Сем дзён выбіраюць на Сойм.

Сто тысяч пытаньняў узьнята.

(Багата прыкрыюць крысом.)

Дзьве тысячы кандыдатаў

Люд вынес на суд грамады.

Зь іх кожны прамоўца выдатны

І вораг нішчымнай вады.

Зь іх кожны грамадзкі руплівец...

А гэты глядзіць немаўлём.

Хто ў позірк паверыў шчымлівы?

Хто праўду заблытаў жыцьцём?

АБЛОКІ

Я за аблокамі сачыў

І кожнаму даваў найменьне.

Цьвяліў вятрыска далячынь —

Імёнаў паскараў зьнікненьне.

Аблокаў большасьць найхутчэй

Зьнікала ў мройве далягляду.

Як несла іх далоў з вачэй!

Як гнаў вятрыска іх зацята!

Імёны нішчыў ён, але

У небе ўбачыў я аблокі.

І як вятрыска ні шалеў,

Яны трымалі дух высокі.

ПІЛЬНЯ

Бярвеньне дарэшты на дошкі зьвялі, —

Як шчыльна пілоўку у штабелі сьцелюць!

Ля пільні ад хвояў кара да зямлі

Прыстала жыўцом, як да новага цела.

Па звычцы чакаюць бярвеньне дзядзькі:

Працоўныя рукі — нястомныя служкі.

І ляды вядуць, як заўжды, напрасткі —

Да пільні, да гвалту, да дошак, да стружкі.

СТАЛЁВАЯ РЫБА

Рыба губляе луску —

Сталь дамагаецца цела.

Па мэталёвым пяску

Рыба зьнямогла ляцела.

Чуеш — як скрыгат расьце,

Воды стаўбурацца ў гудзе?

Безьліч сьмяротных асьцей

Рэчцы