Скарб Загорскай камяніцы [Мікола Ваданосаў] (fb2) читать постранично, страница - 55

— Малады, прыгожы…

— І вучоны?

— Вучоны… Ведае аж тры замежныя мовы. А найбольш — нямецкую. Ён і кнігі чытае толькі на нямецкай мове.

— Уй, ты-ы! — падзівіўся Алесь. — Мне дык праз гэтую нямецкую мову ніяк не прадрацца, хоць у школу з-за яе не хадзі — не даецца! Проста ненавіджу яе!

— А я люблю…

— А дзе ж хаця ён працуе?

— Яшчэ вучыцца…

— Такі вучоны і вучыцца? Колькі ж можна вучыцца?

— Усё жыццё…

Гаварылі толькі Анюта і Алесь, і таму Мікола ўмела і тактоўна перавёў гаворку на іншае.

— Я чуў, што на той нядзелі хутар Красоўскага будуць перавозіць у Замошша…

— Ага, — адказала Анюта. — І мы з мамай перабяромся да вас, у той пакойчык…

— А Гэлька? — спытаў Мікола.

— Ім ужо будуецца хата… Сям'я ж, — па-даросламу, дзелавіта адказала Анюта.

— А ці праўда, што Ігнат і Адама злавіў? Што там у Замошшы гавораць? — папытаўся ў Стэфы Алесь. Ён адстаў крыху, крочыў з ёю побач, плячо ў плячо, хоць яго, Алесева, плячо было роўна з яе галавою.

Стэфа засмяялася:

— Ой, я і забылася вам сказаць! Гэта ж, кажуць людзі, прыйшлі тыя бандыты ў вёску да нейкага сваяка егера, а той ім лазню напаліў. Дык Ігнат іх у лазні і злавіў усіх. З ім тры міліцыянеры былі…

Так, пакуль дайшлі да Мокрага Лога, перагаварылі ўсё на свеце, не забыўшыся і на тое, што калгасу абяцалі прыгнаць аж два трактары, жняяркі і малатарню.

Мокры Лог навеяў іншыя думкі і пачуцці. Хоць і было тут трохі вусцішна, але так хораша, так задорна спявалі птушкі ў кустоўі, што маладыя сэрцы таксама бы заспявалі. Стэфа войкала ад захаплення, здзіўляючыся кожнай кветцы, кожнаму дрэву, якія раслі ў гэтым незвычайна багатым на флору кутку. Яшчэ дзе, у якім месцы, знойдзеш папараць, якая расла б каля ручая, у засені чаромхі, а побач з хвойкай алешыну, побач з бярозай — лазу, побач з шыпшынай — ядловец? Тут прырода сапраўды пераблытала, згрувасціла ў адным месцы ўсё, што расло на неабсяжнай прасторы Беларусі, на яе пагорках і раўнінах, у багне палескай нізіны і на крутых берагах рэк…

— Глядзіце, гэта ж дзікі часнок! — паказваў Мікола на шырокае, бы ў аера, але кароткае, мясістае цёмна-зялёнае лісце, што кусцілася каля саменькай вады. Ён сарваў адзін ліст і даў па кавалачку ўсім паспытаць, і ўсе смакавалі і дзівіліся падабенству з тым часнаком, што рос на градах…

Потым — ганялі ў ручаіне печкуроў, Алесь выпараў з-пад карча невялічкага шчупака і ганяў яго па ручаіне. Дзяўчаты лавілі матылёў, якіх багата было над расліннасцю, што хілілася да вады…

Але вось у гэты мірны занятак, за якім непрыкметна бег час, раптам улілося штосьці насцярожана-трывожнае. Яно няўлоўна адчувалася ў тым, што прыкметна пацішэла навокал, змоўклі птушкі, прырода бы анямела, прыслухалася да чагосьці; згусціўся, напоўніў увесь Мокры Лог нейкі змрок, якога дагэтуль не было. І толькі калі ўздоўж глыбокага логу, адбіваючыся ў празрыстай стужцы раўчука, паласанула блішчастым нажом зіхатліва-асляпляльная маланка, за якой адразу гулка раскаціўся гром, паўтораны водгуллем-рэхам, усе зразумелі, што неба непрыкметна закрыла вялізная чорная хмара.

Там-сям па шорхкай лістоце запокалі буйныя, але рэдкія кроплі…

Усе насцярожана паднялі галовы ўгору, прыгледзеліся на неба.

— Як жа гэта мы празявалі? — сам у сябе спытаў Алесь і зірнуў на Стэфу. — А ты ж… у такой прыгожай сукенцы!

— А што — будзе дождж? — наіўна, бы дзіця, спытала яна.

— І яшчэ які! Во — чуеш? Гудзе ўжо недзе, імчыцца, як конніца тая…

— Ой, як цікава! — пляснула тая далонямі.— Я так люблю летні дождж!

— Бяжым хутчэй унь пад тую елку…

Алесь схапіў Стэфу за руку, і яны, забыўшыся на сваіх сяброў, быццам былі толькі ўдваіх, пусціліся да невысокай, разгалістай, як шалаш, елкі.

Мікола разгубіўся спачатку, павярнуўся да Анюты, якая назбірала стракаты букет красак і таксама разгублена глядзела, як, пабраўшыся за рукі, збягалі ўніз Алесь са Стэфаю.

— Бяжым і мы за імі!

Анюта зірнула яму проста ў вочы, быццам не хацела нікуды бегчы.

— Чаму — за імі? — неяк разважліва і абыякава сказала Анюта. — Не век жа за імі бегаць. У іх — свае сцежкі, у нас — свае… Хіба тут больш елак няма? Яшчэ вунь лепшая стаіць…

Яны ледзь справіліся дайсці да «сваёй» елкі, як, быццам прарвалася неба, раптоўны лівень абрынуўся зверху. Гушчыня лапак, можа, у дваццаць паверхаў, напачатку надзейна атуліла іх, але з кожнай хвілінай усё часцей і часцей прарываліся халодныя кроплі, трапляючы то за каўнер, то на галаву, і дарэмна яны вышуквалі пад той ялінай лепшае месца, дзе б не капала, — праз які час ужо добры лівень прабіўся да іх, быццам радуючыся сваёй перамозе, змачыў і твары, і вопратку…

А камары, якія, відаць, загадзя зляцеліся пад елку, цяпер не давалі спакою, выпорвалі іх з-пад елкі, з нейкай лютай зацятасцю джалілі іх, сляпіцаю лезлі ў вушы, нос, вочы…

Прамоклыя да ніткі, яны ўсё ж стаялі пад ялінай, услухоўваючыся ў раўнамерны пошум дажджу, які абрынуўся на іх так раптоўна, так нечакана. Было